System NutriScore powoli zadomawia się na rynku spożywczym. Polska jako jeden z największych rynków nie zajęła oficjalnie stanowiska na poziomie EU. Czy słusznie? Europa szeroko debatuje o tym systemie, który na lata zmieni rynek spożywczy. Portal Food Fakty opisuje interesujące opracowanie przygotowane przez jedną z uznanych europejskich agencji na potrzeby włoskiego zrzeszenia producentów żywności – to ważny głos w dyskusji prowadzonej na poziomie krajów EU.
Po zawetowaniu przez 7 krajów UE wprowadzenia francuskiego systemu oznaczenia wartości odżywczych NutriScore w dniu 21 września, niemiecka minister rolnictwa Julia Klockner nadal nalega na obowiązkowe wprowadzenie francuskiego systemu NutriScore we wszystkich krajach UE. Niemiecka prezydencja w UE wyraziła nadzieję na osiągnięcie porozumienia między ministrami rolnictwa do grudnia br.
9 października niemiecki parlament zatwierdził przyjęcie francuskiego systemu NutriScore, który ma zostać dobrowolnie wprowadzony w Niemczech na początku listopada. Szereg niemieckich interesariuszy (z partii FDP, SPD i Zielonych) wezwało minister J. Klockner do wykorzystania niemieckiej prezydencji w Radzie UE, aby uczynić NutriScore obowiązkowym w całej Europie.
Oznaczanie wartości odżywczych było elementem niemieckiej koalicji politycznej z 2017 r., a także przed przyszłorocznymi wyborami w Niemczech we wrześniu 2021 r. etykietowanie wartości odżywczych jest upolityczniane jako kwestia wyborcza w niemieckiej polityce.
Ważne dla rolników ekologicznych
W artykule zamieszczonym w serwisie EURACTIVE „EU farmers boss: Farm to Fork to be revised, if negative impact was proved” komitet COPA-COGECA, wspólny głos rolników i ich spółdzielni w Unii Europejskiej, stwierdził, że są przeciw francuskiemu systemowi. NutriScore jest również niekorzystne dla drobnych rolników i rolników ekologicznych (według niemieckiego Bundesverband für Naturkost Naturwaren, BNN), ponieważ składniki pożywienia, takie jak wielonienasycone kwasy tłuszczowe, wysoka zawartość błonnika lub wtórne składniki roślinne, nie są w wystarczającym stopniu uwzględniane w klasyfikacji NutriScore. W swojej strategii „od pola do stołu” UE wyznaczyła cel, zgodnie z którym rolnictwo ekologiczne powinno wzrosnąć do 25% produkcji do 2030 r. W wielu rolniczych krajach UE udział rolnictwa ekologicznego w uprawach ogółem jest bardzo niski (w Polsce około 3%, w Czechach tylko 14%). Przyjęcie NutriScore na szczeblu UE byłoby zatem sprzeczne z jednym z podstawowych celów rolniczych UE.
Siedem krajów o podobnych poglądach (Czechy, Węgry, Włochy, Grecja, Cypr, Łotwa i Rumunia), które sprzeciwiają się NUTRISCORE, uzgodniło zestaw podstawowych zasad i pożądanych cech, które powinny zostać wzięte pod uwagę podczas opracowywania zharmonizowanego unijnego systemu oznaczania wartości odżywczej z przodu opakowania (dokument roboczy Rady UE). Rządy Polski i Słowacji nie podjęły jeszcze decyzji o wsparciu koalicji siedmiu.
Model oznaczania wartości odżywczych NUTRISCORE jest odrzucany przez 7 krajów z następujących powodów:
- Jest postrzegany jako uproszczone i może wprowadzać w błąd.
- Ocenia żywność jako „dobrą” lub „złą” bez uwzględnienia ogólnej diety osoby, wielkości spożytej porcji lub częstotliwości spożycia.
- Ocenia żywność zgodnie z algorytmem matematycznym, co jest zaletą dla producentów żywności przetworzonej, którzy mogą zmodyfikować swoje niezdrowe przepisy, aby wyglądały na „zdrowe”.
- Dostarcza wartości odżywczych na 100 gramów produktu, ale wiele bardzo zdrowych produktów jest spożywanych w znacznie mniejszych ilościach (np. oliwa z oliwek).
- Wszystkie tradycyjne produkty spożywcze oparte w 100% na naturalnych surowcach, takie jak: ser feta (Grecja), ser Camembert (Francja), oliwki Kalamata (Grecja), parmezan (Włochy), Jamón de Serrano (Hiszpania), oliwa z oliwek (Grecja, Hiszpania, Włochy), miód, tradycyjne wędliny i produkty mięsne, produkty z wątróbek gęsich i kaczych itp. są oceniane jako „niezdrowe”.
- Żywność chroniona przez UE w ramach „chronionej nazwy pochodzenia”, „chronionego oznaczenia geograficznego”, „tradycyjnych specjalności” i produktów jednoskładnikowych, jest również zagrożona niewłaściwą oceną (na przykład nugat z Hiszpanii).
- Rolnicy i spółdzielnie rolnicze, reprezentowane w Brukseli przez COPA-COGECA, są niezadowolone z francuskiej propozycji i popierają włoską ofertę przeciwko wszelkim kolorowym etykietom dotyczącym wartości odżywczych, takim jak NutriScore. Rolnicy i hodowcy żywności postrzegają system NutriScore jako niesprawiedliwą przewagę chemicznej, wysoko przetworzonej żywności nad żywnością naturalną.
- Obowiązkowy system etykietowania może kolidować z polskimi wskazówkami żywieniowymi, preferencjami kulturowymi i odwiecznymi polskimi tradycjami.
Włoski rząd zaproponował alternatywny model o nazwie NUTRINFORM BATTERY, który dostarcza konsumentom neutralnych informacji, umożliwiając im swobodę wyboru żywności w celu spożywania zdrowej, zbilansowanej diety.
- NutriScore, jako system rządowy, jest całkowicie kontrolowany przez władze francuskie i mogą one potencjalnie zmieniać i dostosowywać algorytm matematyczny do własnych potrzeb. Pojawiają się apele, aby jakikolwiek ogólnounijny system oznaczania wartości odżywczych był monitorowany przez organ europejski (taki jak EFSA).
- Kolejne posiedzenia Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa na szczeblu UE odbędą się 19 października, 16 listopada i 15 grudnia 2020 r. Oznaczanie wartości odżywczych z przodu opakowania będzie wymagało jednomyślności w Radzie, zgodnie z przepisami dotyczącymi zdrowia.
