Od nowego roku, czyli od 1 stycznia minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 2800 zł brutto, czyli o 200 zł więcej niż w 2020 r. Tym samym będzie stanowić 53,2 proc. prognozowanego na 2021 rok przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wzrośnie z 17 do 18,30 zł brutto.
Obie stawki ustalił w rozporządzeniu rząd wobec braku porozumienia w ramach prac Rady Dialogu Społecznego. Większość organizacji pracodawców była za utrzymaniem płacy minimalnej na poziomie z 2020 r. lub podwyższeniem jej do minimalnego poziomu przewidzianego przepisami, tj. do 2716 zł brutto. OPZZ i Forum Związków Zawodowych proponowały wyższą stawkę. Propozycję rządu poparły natomiast „Solidarność” oraz Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.
Od 1 stycznia zacznie funkcjonować w praktyce rynek mocy, wprowadzony ustawą z grudnia 2017 r. Styczeń będzie pierwszym miesiącem realizacji obowiązków mocowych i pierwszym miesiącem, w którym na rachunkach za energię elektryczną pojawi się nowa opłata. Gospodarstwa domowe zapłacą miesięcznie dodatkowo od 2,30 do 12,87 zł brutto w zależności od zużycia, inni odbiorcy – prawie 94 zł brutto za każdą MWh, pobraną miedzy godzinami 7 a 22.
Pierwszego stycznia zacznie obowiązywać również podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. podatek handlowy. Płacić go będą sprzedawcy, którzy osiągnęli w danym miesiącu ponad 17 mln zł przychodu ze sprzedaży detalicznej. Przewidziano także dwie stawki podatku: 0,8 proc. od nadwyżki przychodu powyżej 17 mln zł do 170 mln zł miesięcznie oraz 1,4 proc. od nadwyżki przychodu ze sprzedaży ponad 170 mln zł miesięcznie. Podatek handlowy nie dotyczy sprzedaży przez internet. Pierwotnie podatek miał zacząć obowiązywać od września 2016 r. W związku jednak ze sporem w tej sprawie z Komisją Europejską termin wejścia w życie podatku handlowego był przesuwany. W połowie 2020 r. z powodu epidemii, zawieszono pobór podatku do końca 2020 r.
Od pierwszego dnia nowego roku zaczną obowiązywać także nowe przepisy Prawa zamówień publicznych, które mają m.in. wzmocnić pozycję wykonawców i podwykonawców w procesie zamówień oraz zwiększyć zainteresowanie polskich firm udziałem w przetargach publicznych. Korzystne dla wykonawców rozwiązania to np. obowiązek wypłacania zaliczek i częściowych płatności; zakaz stosowania kar za działania, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności; precyzyjne warunki zapłaty wynagrodzenia, a także jego waloryzacji; zmniejszenie wysokości wadium.
W związku z nowym Prawem zamówień publicznych zmieniają się też przepisy dotyczące koncesji budowlanych. Przewidują one m.in. wprowadzenie kwoty szacunkowej wartości umów koncesji, której nieprzekroczenie będzie zwalniało zamawiającego z obowiązku stosowania przepisów ustawy.
Pierwszego stycznia wchodzi w życie również większość przepisów ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, której celem jest m.in. poprawa funkcjonowania dwóch rządowych programów antysmogowych „Czyste powietrze” oraz „Stop Smog”. W tym pierwszym przypadku chodzi o powstanie Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji, z którego udzielane będą gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych. Z kolei „Stop smog” ma upowszechnić m.in. zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnioskowanie o środki z programu. Trzecim komponentem noweli jest stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) – informatycznego narzędzia, „mapy”, na której umieszczona byłaby informacja, jakiego rodzaju ogrzewanie stosowane jest w budynkach. Przepisy w tej sprawie wejdą w życie dopiero, kiedy to narzędzie się faktycznie pojawi, co zostanie określone w komunikacie ogłoszonym przez ministra właściwego do spraw budownictwa.
Od 1 stycznia zaczną obowiązywać też ważne regulacje przyznające przedsiębiorcom prawa konsumentów w relacjach z innymi przedsiębiorcami. Każda osoba fizyczna, która prowadzi własną działalność gospodarczą i jest wpisana do CEIDG, mimo że jest przedsiębiorcą, w określonych sytuacjach będzie objęta ochroną przewidzianą dla konsumentów. Chodzi m.in. o prawo do rękojmi za wady czy możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni bez podawania przyczyny oraz ponoszenia dodatkowych kosztów. Z nowych przepisów skorzystać będzie mogło nawet 2,5 mln przedsiębiorców.
1 stycznia, zgodnie z ustawą dot. zatorów płatniczych, wchodzą w życie przepisy, według których do końca stycznia najwięksi płatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których dochód przekracza rocznie 50 mln euro, po raz pierwszy będą musieli przekazać ministrowi ds. gospodarki sprawozdania o stosowanych przez siebie terminach zapłaty. Sprawozdania te będą publiczne dostępne, czyli będzie się można z nich dowiedzieć, jak duzi partnerzy realizują swoje zobowiązania oraz ocenić ryzyko wchodzenia z nimi w relacje biznesowe. W raportach, które będą opublikowane w 2021 r., firmy podadzą informacje za 2020 r. Sprawozdania o praktykach płatniczych ok. 2,6 tys. największych podatników będzie przekazywać corocznie.
Koniec miesiąca będzie również ważną datą graniczną dla mikroprzedsiębiorstw. Bowiem do 31 stycznia będą oni mieli czas, by zgłosić się do tzw. Małego ZUS Plus. Chodzi o możliwość opłacania niższych składek na ubezpieczenia społeczne, uzależnionych od wysokości uzyskanego rok wcześniej przychodu. Z ulgi mogą korzystać najmniejsi przedsiębiorcy, których przychód w roku ubiegłym nie przekroczył 120 tys. zł. Zgodnie z przepisami firmy, które już korzystają z Małego ZUS Plus, i które po nowym roku nadal się do niego kwalifikują, nie będą musiały składać ponownego zgłoszenia.
Od pierwszego stycznia zacznie bić też zegar ws. stosowania w Polsce pasz zawierających GMO. Zgodnie z przepisami będzie je można jeszcze stosować przez dwa lata. Koniec dla pasz GMO zależeć będzie od stworzenia w kraju odpowiedniego zamiennika, co przez ostatnią dekadę się nie udało. Moratorium na pasze GMO wielokrotnie przesuwano (w 2008 r., 2013 r., w 2017 r, i w 2019 r. Importowana, genetycznie modyfikowana śruta sojowa stanowi 70 proc. udziału w produkcji pasz. Z kolei rodzima produkcja białka stanowi ok. 26-30 proc.
Od nowego roku zacznie obowiązywać również nowa norma emisji spalin Euro 6d, która oznacza, że zarejestrowane mogą być tylko auta emitujące CO2 na średnim poziomie nie wyższym niż 95 g/km. Norma Euro 1 została wprowadzona 28 lat temu dla samochodów napędzanych dieslem oraz 27 lat temu dla samochodów z silnikiem benzynowym. Kolejne wchodziły w życie co 4-6 lat. Ostatnio obowiązywała norma Euro 6d-Temp, czyli norma tymczasowa, która miała przygotować producentów samochodów do wprowadzenia nowych zaostrzeń. Teraz przyszedł czas na wejście w życie kolejnych ograniczeń ilości zanieczyszczeń emitowanych przez samochody, których dopuszczalną ilość będzie regulowała norma Euro 6d.
Z przepisów energetycznych, to 1 stycznia zmienią się również zasady działania tzw. rynku bilansującego energii elektrycznej. To rynek techniczny, gdzie nie handluje się energią, ale zawiera transakcje, przekładające się na bilansowanie zużycia i produkcji energii elektrycznej. Zmiany umożliwiają aktywny udział w rynku bilansującym nowych podmiotów, np. magazynów, czy DSR – ograniczania popytu na żądanie. Według danych URE na koniec 2019 r. w procesach rynku bilansującego uczestniczyło 129 podmiotów, w tym 23 wytwórców, 9 odbiorców końcowych, 10 odbiorców sieciowych, 80 przedsiębiorstw obrotu.
Z kolei w pierwszym kwartale nowego roku powinna zacząć obowiązywać tzw. ustawa offshorowa, gwarantująca wsparcie dla produkcji energii elektrycznej przez morskie farmy wiatrowe.
Od 1 kwietnia 2021 r. zacznie też obowiązywać nowa e-taryfa dedykowana dla stacji ładowania samochodów elektrycznych.
Od 1 lipca z kolei wejdzie w życie większość przepisów ustawy o doręczeniach elektronicznych (e-doręczeniach), która ma przenieść do internetu komunikację państwo-obywatel. Według nowych przepisów jeżeli obywatel złoży deklarację, że chce otrzymywać korespondencję od organów państwa drogą elektroniczną, to mają one robić właśnie w ten sposób. Usługa doręczenia elektronicznego będzie dobrowolna i darmowa. Zgodnie z nowymi przepisami, obywatel będzie miał jeden adres dla całej komunikacji z administracją, skrzynkę e-doręczeniową, która będzie służyła do wymiany elektronicznej korespondencji z urzędami.
